ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Όρνιθες, Οι Βάτραχοι, Εκκλησιάζουσες, Νεφέλες, Λυσιστράτη, Θεσμοφοριάζουσες, Ειρήνη, Σφήκες, Αχαρνής, Ιππείς, Πλούτος.
Ο μέγιστος κωμικός και σατυριστής των ανθρώπινων ελαττωμάτων, ο θαυμαστός ηθογράφος και δαιμόνιος επινοητής σκηνικής πλοκής. Με λίτη και γυμνή φράση, προσιτή σε ανθρώπους με ώριμη σκέψη, ο Αριστοφάνης είναι και παραμένει κυρίως ένας κατεξοχήν ηθικολόγος, που δεν προδίδει ποτέ τον υψηλό ποιητή. Οι κωμωδίες του έχουν τόση γενικότητα και τόση ζωντάνια, πού παραμένουν πάντοτε επίκαιρες.
Οι Όρνιθες:
Η κωμωδία αυτή αποτελεί σάτυρα της κοινωνικής διαφθοράς και σκώμμα εναντίον των θεωριών για καινούργια πολιτεύματα. Ο μύθος πλέκεται γύρω από δύο Αθηναίους πολίτες που πάνε στα πουλιά για να ιδρύσουν εκεί μία νέα πολιτεία.
Οι βάτραχοι:
Κωμωδία φιλολογικού θέματος, οπου γελοιοποιούνται πολύ από τους ποιητές και σάτυροιζετέται η κατάπτωση, βλέπει ο Αριστοφάνης στην τέχνη της εποχής του. Ο Ευριπίδης και ο αισχύλος παρουσιάζονται από σκηνής, και ο δεύτερος ανακηρύσσεται ως ύπατος τραγικός. Αίνιγμα για καταχρήσεις και διαφθορά δίδουν στην κωμωδία τεράστιο κοινωνικό ενδιαφέρον.
Εκκλησιάζουσες:
Το έργο γελοιοποιηθεί με δυο λόγια για τις γυναικείες ελευθερίες και την χειραφέτηση της γυναίκας, και σατιρίζει κυρίως της τότε καινοφανείς θεωρίες περί κοινογαμίας και κοινοκτημοσύνης.
Νεφέλες:
Το έργο του αυτό ο Αριστοφάνης σοφόστές. Σαν σοφιστής παίρνεται κι ο Σωκράτης, γύρω από τον οποίο δρουν και κινούνται θαυμάσιοι κωμικοί τύποι. Η υπέραπολογία των αρχαίων ηθών και η επίθεση εναντίον της ανηθικότητας της εποχής αποτελούν τον κύριο χαρακτήρα της κωμωδίας.
Λυσιστράτη:
Εδώ ο Αριστοφάνης επικρίνει, σατιρίζοντας με τον τρόπο του, του πολεμομανία των Αθηναίων. Για να σταματήσω καταστρεπτικός Πελοποννησιακός πόλεμος, οι γυναίκες απέχουν όλων των συζυγικών καθηκόντων τους, και έτσι πλέκεται ένας κωμικότατος και σατυρικότατος μύθος.
Θεσμοφοριάζουσες:
Μία σάτιρα με εξαιρετικά ευφυή πλοκή, που στρέφεται εναντίον του Ευριπίδη, τον οποίο παρουσιάζει, για να σωθεί από τις γυναίκες ο πεθερός του, είναι καταφεύγει στη βοήθεια δύο γύναιων.
Ειρήνη:
Σατιρίζει την πόλη πραγμάτωση νι και την Αθηναίων όσο και των άλλων Ελλήνων. Με κωμικότατη και κυρίως συμβολική πλοκή, βγαίνει στο φως η θαμμένη από τους θεούς Ειρήνη, για να εξυμνηθούν αμέσως τα αγαθά της.
Σφήκες:
Στην κωμωδία αυτή ο Αριστοφάνης υρίζει τη μανία που είχαν οι Αθηναίοι για δικαστήρια και δίκες και επιπλέον παρουσιάζουν κοινωνικά άτοπα της τότε δικαστικής κατάστασης. Οι ίδιοι οι δικαστές, που παρουσιάζονται ως χορός Σφηκών, ενώ δήθεν υπερασπίζουν κόβει τους δικαστικούς θεσμούς.
Αχαρνής:
Χορός τον αποτελούν Αχαρνείς χωριάτες, επικρίνει τους ρήτορες και τους πολιτικούς σαν αίτιους του Πελοποννησιακού πολέμου και την καταστρεπτική για την Αθήνα φιλόδοξη πολιτική. Τα επεισόδια του έργου είναι από τα Everest Ιερά της αρχαίας κωμωδίας και δίνουν μία ζωντανή εικόνα του τότε αστικού βίου.
Ιππείς:
Στην κωμωδία αυτή καυτηριάζει δηκτικότατα ο δημοκόπος Κλέων, πρώην βυρσοδέψης, και η στρατηγεία του στην Πύλο. Ο χορός του έργου αποτελείται από μέλη της τάξεως των Ιππέων, γιατί η τάξη αυτή ακριβώς είχε καταδικάσει άλλοτε τον κλέωνα για δωροδοκία. Αλλά το έργο σατυρίζει και πολλά αλλά από τότε πολιτικά και κοινωνικά ήθη των Αθηναίων.
Πλούτος:
Η χωρίς αμφιβολία παραστατικότερη κωμωδία του Αριστοφάνη, περιστρέφεται γύρω από ένα γενικότερο θέμα. Ενας γέρος ενάρετος και φτωχός, συμμορφούμενος με χρησμό, συναντά τον Πλούτο, τυφλό. Θεραπεύοντας τον γίνεται πλούσιος, όπως και άλλοι ενάρετοι, γιατί είχε αποκατασταθεί η πρέπουσα τάξη και είχε σταματήσει η ανηθικότητα που κυριαρχούσε πριν, όταν ο πλούτος ήταν τυφλός. Ολόκληρη η πλοκή διαπνέεται από καυστικότατη σάτυρα.