ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ

24 Φεβρουαρίου 2019
Rous News
Καταχωρήθηκε στο Φιλοσοφία

Night mode

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ

Χαρακτήρες:

Το κατ’ εξοχήν ηθικογραφικό και ψυχολογικό έργο του συγγραφέα και φιλόσοφου, που παρέμεινε πρότυπο στο είδος του, αποτελεί μια περιγραφή και, ταυτόχρονα, μια σάτυρα κοινωνικών και ατομικών κακιών και ελαττωμάτων.

Το έργο του Θεόφραστου ήταν ιδιαίτερα πλούσιο, καθώς εκτιμάται πως έγραψε συνολικά περίπου 240 έργα, τα οποία πραγματεύονται ένα πλήθος θεμάτων γύρω από την Ηθική, τη Λογική, τη ρητορική, την ιστορία των επιστημών ή τη μεταφυσική και κυρίως τη Βοτανική και τη Ζωολογία. Σήμερα σώζονται κυρίως αποσπάσματα του έργου του, αλλά και ορισμένα πλήρη κείμενα, που είναι οι Περὶ φυτῶν ἱστορίαι (9 βιβλία), τα Περὶ φυτῶν αἰτιῶν (6 βιβλία) καθώς και το πιο γνωστό του έργο, οι Χαρακτῆρες. Τα δύο πρώτα έργα αποτελούν μάλλον τα πρώτα συγγράμματα στον τομέα της Βοτανικής, από την εποχή της αρχαιότητας ώς τον Μεσαίωνα. Μια σημαντική παρακαταθήκη του στην βοτανική είναι, ότι έχει ονομαστεί σήμερα προς τιμήν του ο ενδημικός φοίνικας της νότιας Ελλάδας, ως Φοίνικας του Θεοφράστου (phoenix theophrastii), καθώς εκείνος ήταν, που αναφέρθηκε πρώτος και έντονα για την ύπαρξη αυτού του φυτού στον ελλαδικό χώρο, μέσα στο έργο του.

Στους Χαρακτήρες ο Θεόφραστος περιγράφει τα εσωτερικά και ψυχικά γνωρίσματα ανάλογα με το ήθος των ανθρώπων, ενώ μέχρι σήμερα δεν είναι βέβαιο, αν αποτελούσαν αυτοτελές έργο ή τμήμα κάποιου άλλου ή σημειώματα του Θεόφραστου. Συνολικά περιγράφονται 30 διαφορετικοί χαρακτήρες, εκ των οποίων οι 15 περιλαμβανόταν στην πρώτη έκδοση του έργου (1522), ενώ το 1527 ανακαλύφθηκαν επιπλέον οκτώ και το 1599 ακόμη πέντε. Δύο ακόμη, οι τελευταίοι, από τους περιγραφόμενους χαρακτήρες ανακαλύφθηκαν μόλις το 1786. Η ακριβής χρονολογία συγγραφής του έργου δεν είναι γνωστή. Θεωρείται πιθανό, πως δεν γράφτηκαν όλοι οι χαρακτήρες συγχρόνως· άλλοι μελετητές τους χρονολογούν περίπου στο 317 π.Χ. Σε ότι αφορά την σύνθεσή τους, ο Θεόφραστος πιθανότατα στηρίχτηκε ως ένα βαθμό στο έργο του Αριστοτέλη Περί Ηθικής.

Το έργο περιλαμβάνει τα κεφάλαια περὶ εἰρωνείας, κολακείας, ἀδολεσχίας, ἀγροικίας, ἀρεσκείας, ἀπονοίας, λαλιᾶς, λογοποΐας, ἀναισχυντίας, μικρολογίας· βδελυρίας, ἀκαιρίας, περιεργείας, ἀναισθησίας, αὐθαδείας, δεισιδαιμονίας, μεμψιμοιρίας, ἀπιστίας, δυσχερείας, ἀηδίας· μικροφιλοτιμίας, ἀνελευθερίας, ἀλαζωνείας, ὑπερηφανίας, δειλίας, ὀλιγαρχίας, ὀψιμαθίας, κακολογίας, φιλοπονηρίας, αἰσχροκερδείας.

Το 1605 έγινε στο Χάναου της Έσσης η πρώτη έκδοση των έργων του Περὶ λίθων, περὶ ἀνέμων, περὶ σημείων ὑδάτων καὶ πνευμάτων, περὶ σημείων χειμῶνος, περὶ εὐδείας σημείων, περὶ πυρός, περὶ ὀσμῶν, περὶ ἱδρώτων, περὶ ἰλίγγων, περὶ κόπων, περὶ λιποψυχίας, περὶ ἠθικῶν χαρακτήρων στα ελληνικά και στα λατινικά με μετάφραση τού Δανιήλ Φουρλάνου του Κρητός.