ΑΠΟ ΤΑ BLUES ΣΤΟ ROCK ΚΑΙ ΤΟ WOODSTOCK…

8 Νοεμβρίου 2017
Rous News
Καταχωρήθηκε στο Μουσικά Νέα - Άρθρα

Night mode

To Γούντστοκ ήταν ένα μουσικό φεστιβάλ που προσέλκυσε ένα ακροατήριο άνω των 400.000 ατόμων και που ήταν προγραμματισμένο να διαρκέσει για τρεις ημέρες σε μία γαλακτοπαραγωγική φάρμα στη Νέα όρκη, από τις 15 έως τις Αυγούστου του 1969, αλλά τελικά κράτησε τέσσερις ημέρες.

32 καλλιτέχνες έπαιξαν στην ύπαιθρο μπροστά σ’ ένα ακροατήριο περισσότερων από 400.000 ανθρώπων. Θεωρείται ευρέως ως μία σημαντική στιγμή στη μουσική ιστορία, καθώς και καθοριστικό σημείο για τη γενιά της αντικουλτούρα της δεκαετίας του 1960.

Το Rolling Stone το κατέγραψε ως μία από τις 50 στιγμές που άλλαξαν την ιστορία του rock and roll. Το γεγονός καταγράφτηκε στο βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ Γούντστοκ (Woodstock, 1970), στο συνοδευτικό soundtrack και στο τραγούδι Woodstock της Τζόνι Μίτσελ.

Η αρχική ιδέα ήταν καθαρά κερδοσκοπική. Ο 24χρονος μουσικός παραγωγός Μάικλ Λανγκ, ο συνομήλικός του Τζων Ρόμπερτς και οι Άρτι Κόρνφελντ και Τζόελ Ρόουζενμαν, συνεταίροι της εταιρίας Γούντστοκ Βέντσερς, αποφάσισαν να διοργανώσουν ένα υπαίθριο φεστιβάλ της ροκ στο μικρό χωριό Γουόλκιλ, με βασικό σλόγκαν “Τρεις μέρες μουσική και ειρήνη”. Στα μέσα Ιουλίου του 1969, συνεργεία γενειοφόρων νεαρών, με περίεργα ρούχα, μπαντάνες και τατουάζ, άρχισαν να διαμορφώνουν το χώρο για τη συναυλία, όταν οι συντηρητικοί αγρότες του Γουόλκιλ τρομοκρατημένοι κατέθεσαν αγωγή για την απαγόρευση της συναυλίας στο όνομα της διασάλευσης της “δημόσιας τάξης”. Με βαριά καρδιά, οι οργανωτές αποφάσισαν να μετακινηθούν στο γειτονικό Γούντστοκ, όπου κατάφεραν να νοικιάσουν την τεράστια φάρμα κάποιου γαλακτοπαραγωγού ονόματι Μαξ Γιασγκούρ. Οι επιφυλάξεις τού εβραϊκής καταγωγής κτηματία κάμφθηκαν από το γενναίο χρηματικό δέλεαρ των οργανωτών.

Αρχικά, οι οργανωτές έβαλαν εισιτήριο και τοποθέτησαν φράκτες περιμετρικά του χώρου, όμως, όταν έμαθαν για τον αριθμό των θεατών, έκοψαν τους φράκτες και σταμάτησαν να εκδίδουν εισιτήρια, ώστε να μη δημιουργηθούν συμπλοκές. Αργά το απόγευμα, τα μεγάφωνα προκάλεσαν θύελλα ενθουσιασμού στο πλήθος αναγγέλλοντας: “Είμαστε κιόλας 250.000 άνθρωποι, τι λέω, 500.000 άνθρωποι!”. Από ασήμαντο χωριουδάκι, το Γούντστοκ έγινε, έστω για τρεις μέρες μόνο, η τρίτη σε πληθυσμό πόλη στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Εκατοντάδες χιλιάδες άτομα παρέμειναν μποτιλιαρισμένα στο δρόμο, καθώς ήταν αδύνατο να προσεγγίσουν τον χώρο του φεστιβάλ.

Φεστιβάλ

Μέρος του πλήθους την πρώτη ημέρα του φεστιβάλ

Ο Ρίτσι Χέιβενς στο φεστιβάλ του Γούντστοκ

Το απομεσήμερο της Παρασκευής, 15 Αυγούστου, η διάσημη τραγουδίστρια της ροκ Τζάνις Τζόπλιν, αγουροξυπνημένη ακόμα, προσπαθούσε να τονωθεί μ’ έναν πικρό καφέ καθώς το νοικιασμένο ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε πετούσε πάνω από τα καταπράσινα λιβάδια της περιοχής Μπέθελ. Η Αμερικανίδα τραγουδίστρια είχε άσχημα προαισθήματα, καθώς κοίταξε τον ολοένα και πιο βαρύ ουρανό της βορειοανατολικής πολιτείας. Ξαφνικά, ο πιλότος έγειρε προς το μέρος της λέγοντας: “Να ‘μαστε! Κοίταξε εκείνο το λόφο εκεί κάτω, τον μοναδικό που δεν είναι πράσινος. Όλοι αυτοί είναι άνθρωποι και σε περιμένουν”. Η Τζόπλιν έτριψε τα μάτια της για να βεβαιωθεί ότι δεν ονειρευόταν: Κάτω από τα πόδια της, μία τεράστια έκταση 2.400 στρεμμάτων καλύφθηκε από ένα πυκνό, πολύχρωμο “δάσος” 500.000 ανθρώπων. Μόλις τότε άρχισε να υποψιάζεται ότι αυτό που την περίμενε δεν ήταν μία ακόμα συναυλία σαν τις άλλες, αλλά το ραντεβού μιας ολόκληρης γενιάς, της γενιάς του μπέιμπι μπουμ και της αμφισβήτησης, της ροκ και της μαριχουάνας, του πολιτικού ριζοσπαστισμού και της σεξουαλικής επανάστασης.

Ο ήλιος έδυσε πίσω από δυσοίωνα σύννεφα, αλλά κανείς δεν έδωσε σημασία. Η συναυλία άρχισε μέσα σε ένα πανδαιμόνιο χειροκροτημάτων και ξεφωνητών, όταν το τεράστιο δίκτυο από μικρόφωνα, κονσόλες, ενισχυτές, αναμεταδότες και ηχεία πήρε μπρος και γέμισε το Γούντστοκ με τη βαθιά, μελωδική φωνή του Ρίτσι Χέιβενς, που τραγούδησε μεταξύ άλλων το περίφημο “Freedom”(Ελευθερία), τραγούδι-σύμβολο της γενιάς της αμφισβήτησης. Ο Τζέφρι Σάρτλεφ χαιρέτισε το πλήθος λέγοντας: “Αυτό που ζούμε σήμερα, είναι μια νέα αμερικανική επανάσταση. Η διαφορά της με τις άλλες επαναστάσεις είναι ότι τούτη εδώ δεν έχει εχθρούς!”. Και σε μία ειρωνική χειρονομία “καλής θέλησης”, αφιέρωσε το επόμενο τραγούδι στον υπερσυντηρητικό κυβερνήτη της Καλιφόρνιας, θερμό υποστηρικτή του πολέμου του Βιετνάμ, Ρόναλντ Ρήγκαν. Το τραγούδι που συγκλόνισε ήταν μία αντιπολεμική μπαλάντα της Τζόαν Μπαέζ, η οποία προκάλεσε ένα κύμα συγκίνησης και αλληλεγγύης όταν αναφέρθηκε στον άντρα της και στους άλλους ακτιβιστές του αντιπολεμικού κινήματος που είχαν κλειστεί από την κυβέρνηση του Ρίτσαρντ Νίξον στις αμερικανικές φυλακές. Στη συνέχεια, παρέλασαν ο Τζίμι Χέντριξ, η Τζάνις Τζόπλιν, ο Τζο Κόκερ, ο Κάρλος Σαντάνα και άλλα ιερά τέρατα της ροκ, της ποπ και της κάντρι.

Η βροχή που ξέσπασε, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ

Η βροχή που τόσο φοβούνταν οι οργανωτές πραγματικά ξέσπασε και συνεχίστηκε σχεδόν αδιάκοπα όλη τη νύχτα της Παρασκευής. Το πρωί του Σαββάτου, η φάρμα του Γιασγκούρ είχε πια μετατραπεί σε τεράστιο βούρκο. Το χάος ήταν απερίγραπτο: Φαγητό και ποτά δεν υπήρχαν, καθώς τα φορτηγά της τροφοδοσίας κολλήσανε στη λάσπη και το μποτιλιάρισμα στην “Οδό Ευτυχίας” παρέλυσε τα πάντα. Εμφανίστηκε έλλειψη πόσιμου νερού και φαρμάκων και το αναπόφευκτο “ράδιο αρβύλα” έκανε λόγο για τρομερή επιδημία δυσεντερίας ή και πιο σοβαρών μολυσματικών ασθενειών. Οι διοργανωτές φοβήθηκαν ότι τα τεντωμένα νεύρα των επισκεπτών θα έφερναν, κάποια στιγμή, ανεξέλεγκτες εκρήξεις βίας που θα μπορούσαν να μετατρέψουν τη γιορτή σε τραγωδία. Σε οποιαδήποτε πόλη 500.000 κατοίκων με το ένα δέκατο των προβλημάτων του Γούντστοκ, κάποια επεισόδια βίας λόγω εκνευρισμού θα ήταν αναπόφευκτα. Στο Γούντστοκ, όμως, δεν σημειώθηκε ούτε ένα περιστατικό. Κάποια στιγμή που δύο άντρες λογομάχησαν έντονα κοντά στην κεντρική εξέδρα, άλλα άτομα τους περικύκλωσαν και άρχισαν να τραγουδάνε ρυθμικά “Ειρήνη! Ειρήνη!”, μέχρι που οι δύο καβγατζήδες έδωσαν τα χέρια εισπράττοντας τα χειροκροτήματα χιλιάδεων παρευρισκομένων.

Το Σάββατο το βράδυ, με την κατάσταση υπό έλεγχο χάρη στα έκτακτα μέτρα των οργανωτών και τη μεταφορά εφοδίων μέσω ελικοπτέρων, η γιορτή συνεχίστηκε και το κέφι επέστρεψε δριμύτερο. Τα διαλείμματα του προγράμματος ακυρώθηκαν και η μουσική συνεχίστηκε όλη τη νύχτα. Το πρώτο φως της ημέρας, στις 5.40 π.μ. της Κυριακής, βρήκε το ακροατήριο να ακούει τους ηλεκτρικούς ήχους των Who, που μόλις είχαν ξεκινήσει μία εκπληκτική δίωρη παράσταση. Ακολούθησαν άλλες δύο ώρες μουσικής από τους Jefferson Airplane, που έμειναν στη σκηνή ως τις 9.30 το πρωί. Το απόγευμα της Κυριακής έβρεξε καταρρακτωδώς για δεύτερη φορά, ενώ ο σφοδρός άνεμος έκανε τα πράγματα ακόμα χειρότερα. Πολλοί αναζήτησαν καταφύγια σε πρόχειρα υπόστεγα από νοβοπάν, κάποιοι έσφιξαν τις γροθιές τους προς τον ουρανό, αλλά οι περισσότεροι απλώς συμφιλιώθηκαν με τη λάσπη και οι πιο τολμηροί πήγανε στη γειτονική λιμνούλα των Φιλιππίνων, όπου έκαναν μπάνιο γυμνοί. Σε λίγο, η πλαγιά γέμισε από αγόρια και κορίτσια που κάθονταν γυμνά στο γρασίδι και απολάμβαναν φυσικότατα τη βροχή. Ένας άντρας και μια γυναίκα, ο ένας πάνω στον άλλο, ολόγυμνοι, σχημάτισαν το σήμα της ειρήνης, παραπέμποντας παραστατικότατα στο “Make love, not war”.

Μέσα στις τρεις αυτές ημέρες, δύο άτομα έχασαν τη ζωή τους: το ένα καθώς κοιμόταν κάτω από τους τροχούς ενός τρακτέρ όταν ο οδηγός του έβαλε μπροστά και το άλλο από υπερβολική δόση ηρωίνης. Επίσης, τουλάχιστον δύο μωρά γεννήθηκαν πρόωρα, ενώ τέσσερις μέλλουσες μητέρες απέβαλαν. Την ασφάλεια, τη σίτιση και την ιατρική περίθαλψη είχε αναλάβει η εταιρεία Hog Farm. Συνολικά, ιατρική βοήθεια χρειάστηκαν πάνω από 5.000 άνθρωποι -κατά κύριο λόγο πρώτες βοήθειες για μικροτραυματισμούς από ατυχήματα ή μικροκρίσεις από ναρκωτικά. Σημειώθηκαν όμως και πάνω από 150 σοβαρά περιστατικά -τραυματισμοί από πτώσεις, κρίσεις διαβητικών και επιληπτικών κ.ά.- τα οποία αντιμετωπίστηκαν χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες του ιατρικού προσωπικού. Ο επικεφαλής των γιατρών, Γουίλιαμ Αμπρούζι, είπε: “Σε μια πόλη αυτών των διαστάσεων, με τόσο σκληρές συνθήκες διαβίωσης, θα περίμενα 15-20 θανάτους τουλάχιστον. Περισσότερο από τις ιατρικές μας προετοιμασίες, αυτό που πιστεύω ότι μας έσωσε ήταν η καλή μας τύχη”.

Το βράδυ της Κυριακής άρχισε η μεγάλη έξοδος, πάντα υπό τους ήχους της ροκ, που συνεχίστηκε ως τις 10.30, το πρωί της Δευτέρας. Οι εναλλακτικές κομμούνες κάλεσαν εθελοντές για το άχαρο έργο της καθαριότητας. Καθώς το πολύχρωμο καραβάνι έπαιρνε το δρόμο της επιστροφής, στο “διοικητήριο” του φεστιβάλ, οι διοργανωτές μετρούσανε κέρδη και ζημιές και έβγαλαν ένα τεράστιο “μείον” της τάξης των δύο εκατομμυρίων δολαρίων. Αποζημιώθηκαν και με το παραπάνω, όμως, τα επόμενα χρόνια από τις εισπράξεις του μουσικού άλμπουμ και της κινηματογραφικής ταινίας της ιστορικής αυτής συναυλίας.

Συμμετέχοντες

Οι σημαντικότεροι συμμετέχοντες ήταν ο Κάρλος Σαντάνα, η Τζάνις Τζόπλιν, ο Τζίμι Χέντριξ, η Τζόαν Μπαέζ, o Τζο Κόκερ, οι Who, οι Jefferson Airplane, οι Grateful Dead, οι Band, οι Crosby, Still, Nash & Young, o Ρίτσι Χέιβενς, ο Πωλ Μπάττερφιλντ και o Κάντρυ Τζο ΜακΝτόναλντ.

Οι μεγάλοι απόντες

Πολλά μουσικά συγκροτήματα δεν κατάφεραν ποτέ να φθάσουν στο χώρο του φεστιβάλ, παραμένοντας στο αεροδρόμιο, λόγω του τεράστιου αριθμού των θεατών. Με τη λήξη του, σχηματίστηκε το μεγαλύτερο μποτιλιάρισμα που είχε ποτέ συμβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Οι μεγάλοι μουσικοί που έλειψαν από το φεστιβάλ ήταν ο Μπομπ Ντίλαν (λόγω ασθενείας ενός εκ των παιδιών του), οι Rolling Stones (ασχολούνταν με την παραγωγή του νέου τους άλμπουμ, Let It Bleed), οι Doors και οι Beatles (βρίσκονταν υπό διάλυση ενώ η κυβέρνηση των Η.Π.Α. δεν επέτρεψε στον Τζων Λέννον να μπει στη χώρα).

Οι ιδέες που προέβαλλε το Φεστιβάλ Γούντστοκ ήταν υπέρ της ειρήνης, της αγάπης, της ελεύθερης χρήσης ναρκωτικών και του ελεύθερου έρωτα και κατά του πολέμου (κυρίως αυτού του Βιετνάμ) και του ρατσισμού. Το Γούντστοκ ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μία εκπληκτικά επιτυχημενη μουσική συναυλία, ήταν η άλλη ζωή, ο χαμένος παράδεισος μιας ολόκληρης γενιάς. Ο απεσταλμένος του Life, Μπάρι Φάρελ, έγραψε λίγες μέρες αργότερα: “Όλοι όσοι είμαστε εκεί, καταλαβαίναμε εκείνες τις ώρες ότι διαβαίναμε έναν πολιτιστικό Ρουβίκωνα”.

Η πέρα από κάθε πρόβλεψη προσέλευση του κόσμου δημιούργησε μία σειρά προβλήματα. Ένα από αυτά ήταν η μεταφορά των μουσικών, αλλά και των κάθε είδους εφοδίων, που λύθηκε αναγκαστικά με ελικόπτερα. Ο θόρυβος των ιπτάμενων επισκεπτών ανακατευόταν με τους ήχους της ροκ και κάτω από άλλες συνθήκες θα δημιουργούσαν μεγάλο εκνευρισμό. Όχι όμως στο Γούντστοκ. Κοινό και τραγουδιστές προσέλαβαν το πήγαινε-έλα ως απροσδόκητο “χάπενινγκ” που όχι μόνο δεν μείωνε, αλλά αντιθέτως πολλαπλασίαζε τη γοητεία της παράστασης.

Το πρωτόγονο, εύθραυστο δίκτυο υπηρεσιών του Γούντστοκ, αν και εξωθήθηκε στα ακρότατα όριά του, κατάφερε τελικά να σταθεί στα πόδια του χάρη στο μοναδικό πνεύμα αλληλοβοήθειας, συλλογικότητας και εθελοντικής προσφοράς των επισκεπτών του. Κάποια στιγμή, ανήσυχοι οι διοργανωτές ανακοίνωσαν: “Κάπου έχουν σπάσει σωλήνες του νερού και δεν μπορούμε να εντοπίσουμε τη βλάβη. Αν πέσετε πάνω σε κανένα σπασμένο σωλήνα, παρακαλούμε ειδοποιήστε μας για να τον φτιάξουμε”. Σε μία ώρα, οι σπασμένοι σωλήνες επιδιορθώθηκαν και ο κίνδυνος της λειψυδρίας αποσοβήθηκε. Την ίδια ώρα, εναλλακτικές αγροτικές κομμούνες από το Νέο Μεξικό και το Όρεγκον έστησαν υπαίθριες καντίνες που προσέφεραν δωρεάν τροφή, παρακαλώντας τους σιτιζόμενους να επιστρέφουν το φαγητό που τους περισσεύει, όπως και έγινε.

Για τους 500.000 ανθρώπους που είχαν αυτή τη μοναδική εμπειρία και για τα εκατοντάδες εκατομμύρια των νέων σ’ όλο τον κόσμο που αγκάλιασαν τη μυθολογία της, το Γούντστοκ ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μία μουσική πανδαισία. Ήταν η δική τους “Πολιτεία του Ήλιου”, η δική τους “Ουτοπία”, μία πόλη όπου κυριάρχησε όχι το χρήμα αλλά η κοινοκτημοσύνη, όχι ο ανταγωνισμός αλλά η αλληλεγγύη, όχι η βία αλλά η ειρήνη, όχι ο κομφορμισμός αλλά η ελευθερία -η φευγαλέα “Ιθάκη” μιας ανήσυχης γενιάς. Ένα όνειρο πολύ όμορφο για να γίνει αληθινό, αλλά και πολύ συναρπαστικό για να ξεχαστεί εύκολα.

Ο απεσταλμένος του Time έγραψε για το Γούντστοκ: “Η εμπειρία που έζησα αυτό το τριήμερο περιείχε τόσες εκπλήξεις και τόσες τρέλες, που σήμερα η ανάμνησή της μοιάζει να ‘ρχεται όχι από το παρελθόν αλλά από το μέλλον”.